حال يك معماي كودكانه را با هم مرور كنيم:
يک نفر وارد اتاقي مي شود، اين اتاق دو در دارد: يکي در بهشت است و ديگري در جهنم. توي اتاق دو نفر ديگر هم هستند: يکي راستگو و ديگري دروغگو. چگونه مي تواني با پرسيدن يک سوال در بهشت را بيابي؟
اگر از راستگو بپرسي که تو راست مي گويي، مي گويد که من راست مي گويم.
اگر از دروغگو بپرسي که تو راست مي گويي، مي گويد که من راست مي گويم.
هر كدام مي گويند كه راست مي گويند و درواقع تو حتا چيزي درباره ي اينكه راه بهشت كدام است در سئوالت نگنجانده اي.
اگر از راستگو بپرسي که در بهشت کدام است، در بهشت را نشان مي دهد.
اگر از دروغگو بپرسي که در بهشت کدام است، در جهنم را نشان مي دهد.
تو هيچ نمي داني كه به كدام يك بايد اعتماد كني. هر كدام راه جداگانه اي نشان مي دهند
تابحال راه به بهشت نبرده اي؛ ولي
اگر از راستگو بپرسي که دوستت کدام راه را (به عنوان راه بهشت) نشان من مي دهد، راه جهنم را نشان مي دهد و
اگر از دروغگو بپرسي که دوستت کدام راه را (به عنوان راه بهشت) نشان من مي دهد، او نيز راه جهنم را نشان مي دهد
يعني چه؟ يعني اينكه اين سئوال را از هركدام كه بپرسي، او راه جهنم را نشان خواهد داد و كافيست كه آن يكي در را باز كني.
کار بزرگی انجام شده است! تو هيچ چيزي نمی دانی مگر اينکه دو راه وجود دارد؛ يکی از اين راه ها به بهشت است و ديگری به جهنم و البته اين نکته ی مهم را هم که يکی از اين دو نفر هميشه راست می گويند و ديگری هميشه دروغ می گويد. با همين دو گزاره ي ساده و با بکارگيری يک بازی زبانی ساده راه رستگاری را يافته ای.
حال فرض كنيد سه نفر توی اين اتاق داشته باشيم که دو تا راست بگويند و يکی دروغ؛ الف و ب راستگو باشند و ج دروغگو. به همان ترتيب بالا كافي ست كه از يكي بپرسي كه اگر تو از فلاني بپرسي كه اگر از بهماني بپرسد كه راه بهشت كدام است، كدام راه را نشان خواهد داد؟ اين سوال را از هر كدام بپرسي نهايتاً راه جهنم را نشان خواهد داد. مثلا فرض كنيد كه
از ب بپرسيد كه اگر تويِ ب از الف بپرسي كه اگر از ج بپرسد راه بهشت كدام است، چه راهي را نشان خواهد داد: الف از ج مي پرسد راه كدام است؛ ج چون دروغگوست راه جهنم را نشان مي دهد. الف چون راستگوست عيناً راهي را كه ج نشان داده به ب انتقال مي دهد: جهنم. و خود ب هم چون خودش نيز راستگوست جوابي را كه الف بدو انتقال داده به تو تحويل مي دهد؛ جهنم.
اگر شك داريد گزينه هاي ديگر را خودتان مي توانيد امتحان كنيد. نمي دانم چيزي درباره ي مدارهاي منطقي مي دانيد يا نه؟ توي مدار منطقي ما گيت هايي داريم كه مانند توابع رياضي عمل مي كنند. هر گيت مانند يك تابع رياضي يك ورودي دارد و يك خروجي. ساده ترين گيت ها بافر است. اين گيت ورودي را بدون هيچ تغييري روي خروجي قرار مي دهد. گيت ديگري داريم به اسم گيت نقض كننده (اصطلاحا گيت NOT ناميده مي شود). اين گيت ورودي خود را نقض مي كند. يعني اگر ورودي يك بوده، خروجي گيت صفر خواهد بود و بالعكس. البته گيت هايي با چند ورودي هم داريم مثل گيت AND. اين سئوال ما نيز مثل ورودي اي مي باشد كه از چند گيت مي گذرد و پاسخ خروجی آخرین گیت است. در حالت دو نفر راستگو و يك نفر دروغگو يك گيتِ نقض كننده داريم و دو گيت كه خود ورودي را به عنوان خروجي تحويل مي دهند. سوال از هر كسي كه پرسيده شود، در مسير ايجاد پاسخ مربوطه اش يك نقض مي خورد و دو گيت راستگو نيز بي تاثير خواهند بود. شما دنبال در بهشت مي گرديد؟ دو گيت بافر و يك گيت نقض كننده باعث مي شوند كه پاسخ مربوطه جهنم باشد.
يعني اگر 4 نفر، 5 نفر، 70 ميليون نفر، 1 ميليارد نفر يا 3/6 ميليارد نفر توي اين اتاق چپيده باشند، تنها كافي ست كه يك عده فقط راست بگويند و يك عده فقط دروغ و تو نيز تعداد دروغگوها را بداني؛ اگر تعدادشان فرد باشد، راهي كه اين سوال تو در تو به تو نشان مي دهد راه جهنم است و اگر تعدادشان زوج باشد، راه بهشت پاسخ سوال تو خواهد بود (دو گيت نقض كننده تاثير همديگر را نقض مي كنند). دقت داريد كه تنها راه اين است كه سوالت به گونه اي همه ي انسان هاي راستگو و دروغگو را به هم مربوط كند و درواقع تو براي يافتن راه بهشت به تمام اين انسان ها نياز داري.
حالا کمی - فقط كمي - شرايط را تغيير دهيم به طوري كه اندكي شرايط اين اتاق شبيه دنياي واقعي ما باشد: دروغگو گاهی راست بگويد؛ برخلاف انتظار خواهيم ديد كه دنيا حتماً هم زيباتر نمی شود! اصلاً چرا دروغگو بايد هميشه دروغ بگويد؟ کافی ست که او كمي هم صداقت داشته باشد و يا از روي شيطنت تصميم بگيرد که تو راه بهشت را پيدا نکنی؛ حتا اگر تنها يك نفر آدم واقعی توي اتاق وجود داشته باشد، در اين صورت ديگر تو نه تنها نخواهي توانست با يك سوال راه بهشت را بيابي بلكه با بي نهايت سوال نيز به مقصود نخواهي رسيد و بايد خودت يكي از درها را باز كني و به تقديرت تن در دهي.
۱ نظر:
آخرش دروغ گوها خوب حال همه رو گرفتند. نشان می دهد که با این بازی های هوشمندانه نمیشه، بلکه باید قلدرانه و بولدوزرانه راه رستگاری را پیدا کرد. در ضمن چه دروغ گوها و راست گوهای بیکاری، چرا نمی رن داخل؟ شاید راهزن هستند. بفرمایید تو دم در بده.
ارسال یک نظر